میکروسافت در ویندوز 2000 به بعد از دو نوع دیسک و یا پیکربندی برای دیسک ها، پشتیبانی می کند: 

دیسک های بیسیک Basic و دیسک های داینامیک Dynamic.

تفاوت اصلی این دو نوع دیسک در نوع پیکربندی دیسک و پشتیبانی سیستم عامل است . دیسک های بیسیک در تمامی نسخه های میکروسافتی یعنی ویندوز و حتی داس پشتیبانی می شود ولی دیسک های داینامیک فقط از ویندوز 2000 به بعد پشتیبانی می شوند،  ویندوز ویستا،7 ،8،8.1،سرور 2008 و غیره نیز همچنین با قابلیت های جدید از این دو نوع دیسک پشتیبیانی می کند.
 

 

دیسک های بیسیک (Basic Disks)

 

تا قبل از ویندوز 2000 سیستم عامل های مایکروسافت فقط از دیسک های بیسیک پشتیبانی میکردند همینطور که از نام این نوع دیسک مشخص است این نوع دیسک از Partition Table   اطلاعات مربوط به پارتیشن ها ، حجم آن 64 بایت است)  معمولی که در DOS    و بیشتر سیستم عامل های مایکروسافت پشتیبانی می شود استفاده می کند. دیسک های بیسیک می توانند دارای دو نوع  Volumeحجم و فضای قابل استفاده در دیسک ها، معمولا در دیسک های بیسیک بجای نام volume از partition استفاده می کنند  باشند ، Primary  و  Extended   که می تواند بصورت  4 پارتیشن Primary    و یا 3 پارتیشن Primary  و یک Extended    باشد ، پارتیشن Extended  قابلیت تقسیم شدن به قسمتهای  کوچکتر را دارد که می توان برای هر کدام یک Drive Letter  مانندC-D-E  تعیین کرد.


Partition Table
 یک دیسک بیسیک همراه با Master Boot Record  (MBR) در سکتور اول هارد دیسک قرار گرفته است، این دو قسمت مهم در یک بخش فیزیکی از هارد دیسک قرار دارند، بنابراین اگر این قسمت از دیسک دچار مشکل شود و یا آسیب ببیند، دیسک غیر قابل استفاده می شود، تمامی اطلاعات از بین می رود و شما مجبور هستید دیسک را فرمت کرده و اطلاعات را از نسخه ی پشتیبان آن به دیسک انتقال دهید.

  

Volume ها در دیسک های بیسیک

Primary Partition    این پارتیشن تنها پارتیشنی است که قابل بوت است (bootable) ، بنابراین هر سیستمی برای بوت شدن حداقل نیاز به یک Primary Partition  دارد. یک دیسک فیزیکی می تواند برای تمام فضای دیسک دارای یک  Primary Partition  باشد و یا می توان آن را به حداکثر 4  قسمت تقسیم کرد و هر قسمت یک Primary Partition  باشد.

 

Extended Partition  این پارتیشن قابل بوت نیست، شما می توانید این پارتیشن را به تعداد نامحدود Logical Drives  تقسیم کنید.

 

  : logical driveفضای قابل استفاده بر روی هارد دیسک است، شما می توانید به هر کدام از logical drive  ها  یک Drive letter    اختصاص دهید مانند C-D-E…  ، این فضا نمی تواند بعنوان پارتیشن System ، پارتیشنی که فایل های سیستمی مربوط به بوت شدن سیستم عامل در آن قرار دارد در سیستم قرار گیرد  ولی می توان فایل های مربوط به پارتیشن Boot پارتیشنی که فایل های مربوط به سیستم عامل یا فولدر WINNT  در آن قرار دارد را در آن ذخیره کرد.

در ویندوز ویستا به بعد با استفاده از بخش مدیریت دیسک یا  Disk Management  می توانید دیسک ها و volume  ها را مدیریت کنید در ویندوز ویستا چیزی بنام partition وجود ندارد ویستا بخش های مختلف دیسک را با عنوان volume   می شناسد ، این سیستم عامل بصورت پیش فرض در هنگام ساختن volume   ها سه volume   اول را بصورت Primary   (Primary Partition) و volume   چهارم را بصورت Extended  قرار می دهد، از قابلیت های جدید ویندوز ویستا در Disk Management   تغییر سایز و حجم volume   ها در دیسک های بیسیک  است حتی در پارتیشن های Boot   و   System  نوع پیکربندی دیسک در بیشتر کامپیوترهایی که از سیستم عامل های مایکروسافت استفاده می کنند بیسیک است.


دیسک های داینامیک (Dynamic Disks)

 

دیسک های داینامیک بیشتر در سرور ها و سیستم هایی بکار می روند که از چند هارد دیسک استفاده می کنند، مانند File Server   ها (سرور هایی مخصوص نگهداری فایل و اطلاعات کاربران) . یکی از مهمترین مزیت دیسک های داینامیک نسبت به دیسک های بیسیک همیشه در دسترس بودن و   fault tolerance  بودن آنها است. دیسک های داینامیک یک بانک اطلاعاتی 1 مگابایتی حاوی اطلاعاتی در رابطه با تمامی دیسک های موجود درسیستم، در آخر هر دیسک نگهداری می کنند، با ذخیره کردن این اطلاعات در چند جای مختلف، کمتر زمانی دیسک های داینامیک دچار مشکل می شوند و در صورتی که آسیب ببینند شانس  بیشتری برای رفع اشکال وجود دارد. دیگر مزیت دیسک های داینامیک نسبت به بیسیک عدم نیاز به ریست کردن سیستم بعد از تغییرات و تنظیم دیسک است.
در ویندوز سرور 2003  استفاده از دیسک های داینامیک برای ساختن volume ها راحت تر و سریع تر شده قبلا برای ساختن یک mirror set  نیاز بود که سرور ریست بشود و مسلما تعداد ریست های زیاد برای سرور باعت تاخیر در انجام کارها و یا تولید محصولات می شود اما در سیستم عامل های جدید مایکروسافت تغییرات در دیسک های داینامیک نیاز به ریست کردن سیستم ندارد . دیسک داینامیک یک پارتیشن می سازد و به شما اجازه ی ساخت volume    ها را در داخل این پارتیشن می دهد. تصور کنید که دیسک داینامیک شبیه یک Extended Partition   است و شما می توانید آن را به قسمت های کوچکتری تقسیم کنید.
در دیسک های داینامیک می توانید volume   های زیر را بسازید :

 

Simple volume  --  Spanned volume   -   Mirrored volume  - Striped volume -     RAID 5 Volume

 

Volume   دقیقا شبیه Partition   در دیسک های بیسیک است، شما می توانید برای Volume   یک Drive Letter  تعیین و بعد از فرمت کردن از آن استفاده کنید. ساختن این نوع volume ها در دیسک های بیسیک امکان پذیر نیست و فقط می توانید در ویندوز 2003 ، 2000 و سیستم عامل های جدید مایکروسافت بعد از تبدیل دیسک به داینامیک انواع volume  را بسازید. درحقیقت اگر می خواهید سیستم شما fault tolerance   باشد باید حتما دیسک ها را به داینامیک تبدیل کنید  (در حالت Mirrored  و RAID 5) .

 

Fault Tolerance  : قابلیتی در یک کامپیوتر و یا شبکه که بعد از آسیب دیدن بخشی از سیستم، کامپیوتر و یا شبکه به کار خود ادامه دهند.  fault tolerance در دیسک ها به این معنی است که اطلاعات به روشی در دیسک ها قرار گیرند که در زمان آسیب دیدن دیسک بتوان آنها را باز یافت و یا دوباره ایجاد کرد و سیستم به کار خود ادامه دهد.

 

Simple volume :  فضای خالی روی یک دیسک داینامیک است، این نوع volume   تقریبا شبیه Primary Partition  است ، اگر شما فقط از یک هارد دیسک استفاده می کنید تمامی volume  هایی که در آن می سازید simple volume  خواهد بود. (عکس شماره 2)
simple volume 
ها fault tolerance   نیستند ولی می توانید برای استفاده از حالت fault tolerance در این دیسک ها آنها را mirror  کنید، در این حالت آنها به Mirrored Volumes  تبدیل می شوند. اگر از یک دیسک استفاده می کنید و دیسک شما boot  یا system  نیست دیسک داینامیک این امکان را به شما می دهد که Simple Volume  ها را تغییر سایز دهید تغییر سایز در یک  Simple Volume  یعنی استفاده از فضای خالی روی دیسک و اضافه کردن آن به یک volume  دیگر بدون از بین رفتن اطلاعات و یا نیاز به ریست کردن سیستم. شما می توانید Simple Volume  را با استفاده از چند دیسک تغییر سایز دهید در این حالت این نوع Volume  به  Spanned Volume  تبدیل می شود.

در simple volume    ها از صددرصد فضای دیسک استفاده می شود برای مثال اگر شما دو عدد هارد دیسک 100 گیگابایتی خریداری کنید و آنها را بصورت Simple Volume  فرمت کنید 200 گیگابایت فضای قابل استفاده در دیسک خواهید داشت، البته منهای یک مگابایت دیتابیس که قبلا در مورد آن توضیح دادیم.

 

  
Spanned volume
 این نوع volume   با جمع کردن فضای دیسک از دو یا تعداد زیادی هارد دیسک باهم تشکیل می شود. در این نوع volume می توانید از هارد دیسک هایی با حجم های متفاوت استفاده کنید این نوع volume   شبیه تغییر حجم و سایز simple volume  است با این تفاوت که در اینجا بجای اضافه کردن فضای خالی از یک دیسک، یک دیسک دیگر را به آن اضافه می کنید. (عکس شماره 3)Spanned volume   ها fault tolerance  نیستند و هیچ تفاوتی از نظر بازدهی با simple volume  ها ندارند ، تنها هدف از ایجاد این نوع volume   افزایش حجم دیسک و دسترسی به آن از طریق یک volume   است. مانند simple volume  ها این نوع volume  از صددرصد فضای دیسک استفاده می کند (منهای یک مگابایت فضا برای دیتابیس) ، در این نوع volume   اطلاعات بترتیب در دیسک ها ذخیره می شود، در سیستم عامل های مایکروسافت Spanned volume  ها از 2 تا 32 هارد دیسک را پشتیبانی می کنند.


اگر این نوع volume را با فایل سیستم NTFS   فرمت کرده باشید می توانید براحتی آن را تغییر سایز دهید و برعکس simple volume   نیازی به فضای خالی روی دیسک نیست و شما می توانید فضای مورد نیاز را از یک دیسک داینامیک دیگر به آن اضافه کنید. در spanned volume  ها اگر یکی از دیسک ها آسیب ببیند تمامی اطلاعات در volume  ها ازبین می رود.

 

  
 Mirrored volumes (RAID 1) : 
این نوع volume   دقیقا به دو دیسک نیاز دارد و این دو دیسک باید کاملا شبیه هم باشند هم از نظر حجم و هم مدل حتی مایکروسافت پیشنهاد می کند که بهتر است این دو دیسک از یک شرکت سازنده باشند. Mirrored volume ها با ایجاد یک کپی از اطلاعاتی که در volume  ذخیره می شود قابلیت fault tolerance   را به این نوع volume میدهد. (عکس شماره 4) اگر یکی از دیسک ها در Mirrored volume   آسیب ببیند دیسک دوم بجای آن کار می کند بعد از این اتفاق volume   شما دیگر fault tolerance   نیست و شما باید با یک دیسک دیگر یک Mirrored volume  جدید بسازید و قابلیت fault tolerance   را به سیستم  برگردانید. در این نوع volume  امکان تغییر سایز دیسک وجود ندارد و مهمتر از همه فقط 50 درصد از فضای دیسک ها قابل استفاده است (دیسک دوم برای ذخیره کردن یک کپی از اطلاعات بکار می رود). بدلیل اینکه سیستم باید همزمان روی دو دیسک اطلاعات را ذخیره کند بازدهی در این نوع volume  پایین است.
Mirrored volume 
تنها volume  در ویندوز سرور 2003 است که می توان پارتیشن boot  و system   را در آن قرار داد.

 

  
 Striped volumes (RAID 0) :
بمنظور ساختن این نوع volume   حداقل نیاز به دو دیسک است، این Volume    از فضای خالی دیسک ها بصورت مساوی استفاده می کند، یعنی اگر شما 3 دیسک  20 ، 10 و 60 گیگابیتی در این Volume    قرار دهید فضای قابل استفاده در هر دیسک محدود می شود به حجم کوچکترین دیسک، بنابراین در مثال فوق فضای قابل استفاده در این  Volume   فقط 30 گیگابایت است، در این نوع volume همیشه بهتر است حجم دیسک ها یک اندازه باشد تا از صدرصد فضای دیسک ها استفاده شود، درغیر اینصورت همیشه مقدار زیادی فضای غیر قابل استفاده در دیسک بزرگتر باقی میماند. Striped volumes   نام خود را از نوع خواندن و ذخیره کردن اطلاعات در دیسک ها گرفته است ، اطلاعات بصورت قسمتهای مساوی در تمامی دیسک ها در Volume بصورت راه راه یا striped ذخیره می شود. این اطلاعات به تکه های 64 کیلوبایتی تقیسم می شود و هر تکه در یک دیسک قرار می گیرد (عکس شماره 5) . خواندن اطلاعات هم مانند نوشتن است یعنی بصورت تکه های 64 کیلوبایتی ، این روش خواندن و نوشتن اطلاعات باعث شده که بازدهی در این نوع از volume   بالا باشد، striped volume   بهترین بازدهی را در volume   ست های ویندوز داراست.


  
بمنظور اینکه دلیل بازدهی بالای این نوع Volume   و نوع نوشتن و خواندن اطلاعات را بهتر متوجه بشوید یک مثال می زنیم، تصور کنید شما یک سرور با 4 دیسک در اختیار دارید و یک striped volume   با حجم 20 گیگابایت  (هر یک از دیسک ها 5 گیگابایت) ایجاد کرده اید. تصمیم دارید یک بانک اطلاعاتی با حجم 600  مگابایت روی این volume    ذخیره کنید ، به محض اینکه شما فایل مورد نظر خود را روی volume   قرار می دهید ویندوز سریعا فایل را به تکه های 64    کیلوبایتی تقسیم می کند و بعد از بسته بندی و تقیسم، هر کدام  را در یک دیسک ذخیره می کند، اولین تکه ی 64    کیلوبایتی در دیسک اول ، دومین تکه در دیسک دوم، سومین تکه در دیسک سوم و چهارمین تکه در دیسک چهارم ذخیره می شود ، بدلیل اینکه هر یک از دیسک ها در حال کار با یک بسته ی 64 کیلوبایتی مشخص هستند هر کدام  می توانند عملیات نوشتن اطلاعات را قبل از اتمام کار دیسک های دیگر شروع کنند، بنابراین دیسک اول بعد از اتمام عملیات نوشتن اولین تکه ی 64   کیلوبایتی می تواند بلافاصله کار نوشتن پنجمین تکه ی 64   کیلوبایتی را آغاز کند. خواندن اطلاعات هم با استفاده از همین روش انجام می شود. Striped volumes   قابلیت  fault tolerance    ندارند و اگر یکی از دیسک ها آسیب ببیند تمای اطلاعات در volume   از بین می رود. مایکروسافت پیشنهاد می کند دیسک ها از نظر حجم، نوع و شرکت سازنده کاملا شبیه هم باشند. در سیستم عامل های مایکروسافت striped volume  از 2 تا 32 دیسک را پشتیبانی می کند.

 

  RAID 5 Volumes (Stripe sets with parity) :  در این نوع volume   حداقل نیاز به سه دیسک است، این نوع volume   باز دهی بالایی در خواندن اطلاعات دارد و همینطور دارای قابلیت fault tolerance   است. دلیل بازدهی بالا در  RAID 5 Volumes    روش ذخیره شدن و خواندن اطلاعات است دقیقا شبیه Striped Volumes  اطلاعات بصورت تکه های 64  کیلوبایتی در دیسک ذخیره می شود با این تفاوت که در این volume   اطلاعاتی با نام parity   همراه با تکه های 64   کیلوبایتی در دیسک ها ذخیره می شود. بمنظور بالا بردن بازدهی، اطلاعات parity   در همه ی دیسک ها پخش می شود. (عکس شماره 6) بازدهی در نوشتن اطلاعات ضعیف است باین دلیل که در هنگام نوشتن اطلاعات سیستم باید اطلاعات مربوط به parity   را پردازش و در دیسک ها ذخیره کنید. دلیل fault tolerance  بودن این نوع volume   روش ذخیره شدن اطلاعات و نوشتن اطلاعات parity  است ، اگر یکی از دیسک ها آسیب ببیند سیستم با استفاده از اطلاعات باقی مانده و اطلاعات parity   اطلاعات  دیسک آسیب دیده را بازسازی می کند، در زمان بازسازی و استفاده از اطلاعات بازسازی شده بازدهی در خواندن اطلاعات افت می کند و زمانی که شما یکی از دیسک ها را از دست می دهید تا زمانی که دیسک جدید را جایگزین آن نکرده اید سیستم قابلیت fault tolerance   خود را از دست می دهد. فضای مورد استفاده در این volume   بستگی به تعداد دیسک های استفاده شده در RAID   دارد اگر شما از سه دیسک با یک حجم استفاده می کنید یک سوم فضای دیسک ها به اطلاعات parity   اختصاص داده می شود و یا اگر از ده دیسک استفاده می کنید یک دهم فضای دیسک ها به اطلاعات parity   اختصاص داده می شود ، بنابراین در این نوع volume   هر چقدر تعداد دیسک ها بیشتر باشد از فضای بیشتری می توان استفاده کرد. RAID 5 Volumes  در ویندوز سرور 2003 قابلیت تغییر حجم را ندارد و همینطور نمی توان از آنها بعنوان پارتیشن System  یاBoot  استفاده کرد.

  
ویندوز XP   نسخه ی Home   از دیسک ها داینامیک پشتیبانی نمی کند ، شما نمی توانید در کامپیوتر های  Notebook  دیسک های داینامیک بسازید. ویندوز XP   همچنین از volume  های  RAID 5   و  Mirrored  پشتیبانی نمی کند.

 

 

RAID (Redundant Array of Independent Disks)

دسته ای از دیسک های سخت که با هم یک دیسک بزرگ منطقی را تشکیل می دهند و از آنها بمنظور ایجاد حالت fault tolerance  و بالا بردن بازدهی استفاده می شود. این دسته از دیسک ها بصورت یک دیسک یا درایو به سیستم عامل و یا کاربر نمایش داده می شوند. شما می توانید به دو صورت  نرم افزاری و سخت افزاری سیستم RAID  راه اندازی کنید، در سیستم عامل های مایکروسافت از سیستم عامل Windows NT 4   به بعد سیستم RAID   نرم افزاری پشتیبانی می شود. در حالت نرم افزاری، سیستم عامل RAID  را با استفاده از کنترلرهای عادی سیستم مانند IDE/ATA , SATA , SCSI   مدیریت می کند، سیستم RAID سخت افزاری  مزیت های بیشتری نسبت به سیستم نرم افزاری آن دارد.


سیستم RAID   سخت افزاری قابل اعتماد تر است ، با توجه به اینکه سیستم عامل ،RAID   نرم افزاری را مدیریت می کند و ارتباط مستقیم با Kernel  دارد سیستم و نرم افزار باید بدون نقص و عالی باشد در غیر اینصورت احتمال بروز مشکل زیاد است، همچنین در سیستم نرم افزاری دستورات مربوط به RAID   مجبورند بوسیله ی پردازنده ی سیستم اجرا شوند بنابراین اختلالات عادی در کار سیستم RAID  نرم افزاری تاثیر خواهند داشت . با قرار دادن مراحل انجام  نوشتن و خواندن در یک کارت کنترلر جداگانه نه تنها سرعت افزایش پیدا می کند بلکه احتمال بروز مشکل خیلی کمتر می شود.

سیستم RAID   سخت افزاری قابل جابجا کردن است ، با توجه به اینکه سیستم RAID   نرم افزاری در سیستم عامل ساخته می شود و از قسمتهایی تشکیل شده که با سیستم عامل ارتباط مستقیم دارند، قابلیت جابجا کردن بین سیستم های مختلف را ندارد حتی اگر در سیستم های موردنظر از یک نوع سیستم عامل استفاده شود.
3 .
بدلیل اینکه سیستم RAID   سخت افزاری از دید سیستم عامل کاملا پنهان است، قابلیت سازگاری با هر نوع سیستم را دارد . قبلا در رابطه با اینکه تنها volume هایی که می توان پارتیشن های boot  و system   را روی آنها قرار داد ، simple volumes   و mirrored volumes است صحبت کردیم ولی این حالت در سیستم RAID   سخت افزاری وجود ندارد ، برای مثال می توانید بعد از راه اندازی RAID 0   ویندوز سرور 2003  را روی striped volume   نصب کنید در این حالت سیستم عامل نمی داند که شما از دو دیسک برای سیستمRAID  استفاده کرده اید

RAID   دارای مراحل مختلفی است مانند   RAID 0 , RAID 1 , RAID 2 , RAID 3 , RAID 4 , RAID 5 , RAID 6 , RAID 10 , RAID 50 , RAID 0+1   در این مقاله سعی داریم در رابطه با تک تک  RAID0,RAID1, RAID3,RAID5,RAID10     که از معروف ترین و پرکاربرد ترین مراحل RAID  هستند توضیح دهیم.

RAID 0  قبلا بصورت کامل در رابطه با این نوع RAID   (striped volumes)  توضیح دادیم، یکی از تفاوت ها در سیستم RAID 0   سخت افزاری با سیستم نرم افزاری آن، محدودیت تعداد دیسک ها است، در هر دو سیستم حداقل نیاز به 2 دیسک داریم ،در سیستم نرم افزاری حداکثر 32 دیسک بوسیله ویندوز سرور 2003  پشتیبانی می شود، در سیستم سخت افزاری این محدودیت وجود ندارد. این مرحله از RAID   قابلیت جابجایی مابین سیستم های مختلف را دارد و همچنین بر خلاف striped volumes  در این مرحله از RAID  می توانید از آن بعنوان پارتیشن boot  و system  استفاده کنید.

 RAID 1  :   در رابطه با این نوع RAID  (Mirrored Volumes)  هم بصورت کامل توضیح دادیم، در سیستم سخت افزاری این مرحله از RAID  قابلیت جابجایی وجود دارد 

RAID 3  :   این مرحله از RAID هم کاملا شبیه به RAID 5  است با این تفاوت که در این دسته از دیسک ها اطلاعات parity  بجای اینکه همراه با اطلاعات در سطح دیسک ها پخش و ذخیره شود در یک دیسک جداگانه ذخیره می شود برای راه اندازی RAID 3 حداقل به سه دیسک نیاز است، (عکس شماره 7) این نوع RAID  می تواند در مقابل آسیب دیدن یک دیسک مقاوم باشد و می توان بدون هیچ مشکلی به اطلاعات در دیسک آسیب دیده دسترسی داشت. بر خلاف RAID 5   در این نوع دیسک هر دو عملیات خواندن و نوشتن اطلاعات بازدهی بالایی دارند و حتی در زمان آسیب دیدن یکی از دیسک ها بازدهی در خواندن و نوشتن اطلاعات افت نمی کند.از این مرحله از RAID کمتر استفاده می شود.


RAID 5  :
  همچنین در رابطه با این نوع RAID  هم توضیح دادیم ، در این نوع RAID همیشه نوع سخت افزاری آن پیشنهاد می شود زیرا در کنترلرهای RAID 5  مقدار بیشتری حافظه ی cache  استفاده شده و باعث می شود بازدهی عملیات نوشتن بالا برود. از این مرحله از RAID  بیشتر در File Server  ها و Application Server  ها استفاده می شود. 

RAID 10   (RAID 1+0)  :  همینطور که از نام این مرحله از RAID مشخص است از تلفیق RAID 1  و RAID  0   تشکیل شده، در این حالت از سرعت و بازدهی بالای RAID 0  و سیستم  fault tolerance ،  RAID 1   استفاده می شود، برای ساختن و راه اندازی این مرحله از RAID  حداقل نیاز به 4 هارد دیسک دارید اگر از تعداد دیسک بیشتری استفاده می کنید تعداد آنها باید زوج باشد . در این مرحله از RAID   با استفاده از جفت های RAID 1   (Mirrored Volumes) یک  RAID 0   (Striped Volumes)  تشکیل می شود.

خواندن و نوشتن اطلاعات در این نوع RAID  کاملا شبیه  RAID 0    و  RAID 1   است، برای مثال اولین تکه ی 64 کیلوبایتی در اولین جفت RAID 1  بر روی هر دو دیسک کپی می شود و دومین تکه ی 64 کیلوبایتی در دومین جفت RAID 1   بر روی هر دو دیسک در این ست کپی می شود. سرعت نوشتن اطلاعات در این مرحله از RAID   بسیار بالا است دلیل بالا بودن سرعت عدم نیاز سیستم به پردازش و نوشتن اطلاعات Parity  است . این مرحله از RAID  از حالت fault tolerance  در RAID 1   استفاده می کند،  اگر یکی از دیسک ها در هر یک از جفت های RAID 1   آسیب ببیند سیستم به کار خود ادامه می دهد و از دیسک دوم داخل RAID 1  استفاده می کند، اما اگر هر دو دیسک در یک جفت RAID 1   آسیب ببینند تمامی اطلاعات در RAID 10   غیر قابل استفاده می شوند. در 10 RAID  فقط از 50 درصد فضای دیسک ها استفاده می شود برای مثال اگر بخواهیم با استفاده از 6 هارد دیسک 80  گیگابایتی یک RAID 10   تشکیل دهیم بجای 480 گیگابایت فقط 240  گیگابایت از فضای دیسک ها قابل استفاده  است (240 گیگابایت باقیمانده برای RAID 1   و کپی  دوم اطلاعات بکار می رود



 

منبع و لینک اصلی مقاله  : 

 

http://www.persianforum.net/forum_posts.asp?TID=12637




خلاصه کلام:

اگر بخواهید دیسک را با استفاده Disk Managment ویندوز پارتیشن کنید حالت های مختلفی برای یک پارتیشن و دیسک وجود دارد .
این حالات مختلف را در ادامه مطلب ببینید



انواع دیسک

 دیسک ممکن است Basic یا Dynamic باشد
انواع پارتیشن
1 - در دیسک های Basic

> Primary Partition
> Extended Partition
> Logical Drive

2 - در دیسک های Dynamic

> Simple volume
> Spanned volume
> Striped volume (RAID-0)
> Mirrored volume (RAID-1)
> RAID-5 volume


تفاوت دیسکها
Basic

دیسک ساده ای که می تواند در خود تا 4 پارتیشن Primary یا Extended نگه دارد 
اگر سیستم عامل بخواهد بر روی این دیسک نصب نصب شود در دیسک باید دارای یک پارتیشن Primary باشد
این پارتیشن Primary فعال یا Active است
Dynamic
دیسک های پویا که امکانات بیشتری برای پارتیشن ها قرار داده همچنین در این دیسک ها بجای کلمه Partition از volume یا حجم استفاده می شود این دیسک برای پارتیشن بندی پویا و یا قرار دادن اطلاعات بر روی بیش از یک دیسک استفاده می شود (سیستم های RAID )

تفاوت پارتیشن ها 

هر دیسک حداکثر می تواند چهار پارتیشن Primary داشته باشد
هر پارتیشن Primary یک درایو مانند C میتواند باشد
اما اگر بخواهیم بر روی یک دیسک بیش از چهار پارتیشن قرار دهیم باید آنها را در پارتیشن Extended قرار دهیم
میتوانیم بجای پارتیشن Primary آنها را از نوع Extended تعریف کنیم
پارتیشن Extended می تواند در درون خود یک یا چند پارتیشن قرار دهد که به هر از این پارتیشن ها یک پارتیشن Logical گفته می شود (پارتیشن منطقی) .
به این صورت می توان در یک دیسک بیش از 4 پارتیشن داشته باشیم
بعنوان مثال یک هارد را اگر بخواهیم بصورات زیر پارتیشن بندی کنیم
C = 15GB
D = 20GB
E = 10GB
F = 15GB
G = 10GB
در اینصورت تعداد پارتیشن ها 5 تا هستند بنابراین باید تعدادی از آنها را بصورت Logical بر روی پارتیشن Extended قرار دهیم 
مثلا یک پارتیشن Primary برای درایو C با سایز 15 GB
و یک پارتیشن Extended با حجم 45GB برای نگه داری 4 پارتیشن Logical به نام های D E F G
همچنین این دیسک را به صورت زیر پارتیشن بندی کرد
سه پارتیشن Primary برای درایو C D E
یک پارتیشن Extended برای نگه داری دو پارتیشن Logical به نام های F G

نکته : مجموع تعداد پارتیشن های Primary و Extended در یک دیسک Basic حداکثر 4 عدد است

پارتیشن Active : 
در هر دیسک یک پارتیشن Active می تواند باشد که سیستم عامل کامپیوتر بر روی این پارتیشن قرار داده می شود. این پارتیشن از نوع Primary است .

تفاوت Volume ها ( در دیسک dynamic )

simple volume
یک پارتیشن ساده در یسک پویا . این پارتیشن می تواند شامل یک ناحیه از دیسک باشد . همچنین اگر دیسک دارای فضای خالی باشد می توان آنرا براحتی به ادامه این پارتیشن اضافه کرد و فضای پارتیشن را گسترش داد

spanned volume
اگر یک Simple Partition را با فضای خالی دیسک دیگری گسترش دهیم در این صورت یک پارتیشن بر روی دو دیسک خواهد بود به این پارتیشن Spanned گفته می شود
این یک برتری دیسک پویا نسبت به دیسک Basic است . فرض کنید شما یک پارتیشن 60 گیگابایتی احتیاج دارید اما دو هارد 40 گیگابایتی دارید. اگر این دو دیسک پویا باشند براحتی می توان 40 گیگابایت از یک دیسک را با 20 گیگابایت از دیسک دیگر بصورت یک پارتیشن Spanned با حجم 60 گیگابایت درست کرد که این امکان در یک دیسک Basic وجود ندارد .

striped volume
پارتیشنی که فضای آن بر روی دو یا چند دیسک پخش شده و وقتی داده ای بر روی این دیسک قرار می دهید داده بصورت یکنواخت بر روی چند دیسک پخش می سود که باعث بالا رفتن سرعت ذخیره و بازیابی اطلاعات می شود به این سیستم همچنین RAID - 0 میگویند

mirrored volume
در این حالت پارتیشن بر روی دو دیسک قرار می گیرد به این صورت اگر داده ای را بر روی دیسک قرار دهید همزمان یک کپی از داده بر روی دیسک دوم قرار داده می شود . در اینصورت اگر یکی از دیسک ها خراب شود براحتی می توان اطلاعات را از دیسک دوم برداشت . به این سیستم RAID - 1 می گویند

RAID-5 volume
در این حالت داده ها بر روی سه یا تعداد بیشتر تقسیم و نوشته می شوند همچنین یک قسمت داده برای بازسازی اطلاعات در صورت خراب شدن در دیسک ها قرار میگیرد

در دیسک های پویا system volume وجود دارد که اطلاعات سیستم و فایل های توضیح سخت افزار که مورد نیاز برای اجرا سیستم عامل است را در خود دارد و Boot Volume که برای راه اندازی سیستم عامل است و سیستم عامل بر روی آن نصب می شود

نحوه ی تبدیل یک دیسک Basic به Dynamic
برای اینکاه وارد مسیر زیر شوید


Control Panel > Administrator Tools > Computer Management

پس از باز شدن پنجره از سمت چپ Disk Managment را انتخاب کنید و یا بر روی MyComputer‌ کلیک راست کرده و گزینه Mabage را انتخاب کنید

بر روی دیسک (بعنوان مثال Disk 0) کلیک راست کرده گزینه Convert To Dynamic Disk را انتخاب کرده دتا پنجره باز می شود که در آن دیسک مورد نظر تیک خورده گزینه Ok و Convert را انتخاب کرده تا دیسک به Dynamic تبدیل شود

در این حالت رنگ پارتیشن ها از آبی (پارتیشن Primary یا Logical ) به رنگ قهوه ایکه معرف پارتیشن Simple است تبدیل می شود .


نمایش تصویر 1 ( پنجره Disk Managment و انواع پارتیشن بندی )


توضیح تصویر

-دو دیسک ( Disk 0 , Disk 1 ) از نوع Dynamic و یک دیسک ( Disk 2 ) از نوع Basic است .
-درایو C یک پارتیشن یا Volume در حالت simple است .
-درایو F یک Spanned Volume است که بر روی دو هارد داینامیک قرار دارد 2.15 گیگابایت از یک دیسک و 50 مگابایت از دیسک دیگر در نتیجه فضای دیسک F برابر 2.20 گیگابایت است .
-درایو G یک درایو Stripped است . دو بخش با حجم مساوی در دو دیسک فضای نهایی دیسک برابر با حجم دو قسمت یعنی حدود 95 مگابایت است در صورت قرار دادن فایل این فایل تقسیم شده و بر روی دو دیسک بطور یکنواخت قرار می گیرد در این حالت سرعت نوشتن و خواندن بدلیل اینکه قسمتی از فایل از یک دیسک و قسمتی از فایل از دیسک دیگر بطور همزمان خوانده می شود بیشتر است.
-درایو I نیز Simple Volume است اما بر روی دو ناحیه از هارد قرار دارد . در دیسک Dynamic براحتی می توان فضای پارتیشن را با هر قسمت خالی یا همان Unallocated پیوند داد . اما این امکان به این سادگی در دیسک Basic وجود ندارد .
-درایو E یک Simple Volume است .
-بر روی Disk 1 دو فضای 195 MB و 341 MB با نام Unallocated و رنگ مشکی علامتگذاری شده اند . این فضاها به هیچ پارتیشنی نسبت داده نشده اند . چون دیسک داینامیک است براحتی می توان از این دو , یک پارتیشن ساخت (با اینکه از یکدیگر جدا هستند ) و یا حتی سایر پارتیشن های موجود (در دیسک Dynamic ) را با این فضاها پیوند داد .
-درایو H یک پارتیشن Primary و دیسک از نوع Basic است .
-قسمت مشکی رنگ با حجم 47 یک فضای Unallocated است که خود به تنهایی می تواند یک پارتیشن شود اما نمی تواند با سایر پارتیشن ها پیوند داده شود چون دیسک Basic است .
-قسمت بعد شامل سه پارتیشن است که با نوار سبز مشخص شده . این بخش یک Extended Partition هست که در زیر مجموعه خود دو پارتیشن Logical و یک فضای فضای خالی با حجم 86 دارد که این فضای خالی می تواند به یک یا چند پارتیشن Logical اختصاص داده شود .
-درایو J و K هر دو از نوع Logical هستند .
-فضای بعدی با حجم 133 مگابایت Unallocated می باشد . این پارتیشن خود می تواند بعنوان یک پارتیشن مورد استفاده قرار بگیرد . اما نمی تواند این قسمت را با فضای Unallocated قبلی تشکیل یک پارتیشن بدهند چرا که دیسک از نوع Basic است .

نمایی از پنجره My Computer پس از پارتیشن بندی بصورت بالا 



با تشکر از http://nilekooh.mihanblog.com